Η ποίηση της ήττας και της παράδοσης;

Οι παλιότεροι θα θυμούνται την περιβόητη "ποίηση της ήττας" που έκανε θραύση στα πλαίσια της Αριστεράς, ιδιαίτερα στη δεκαετία του '50, και οι νεώτεροι θα έχουν διαβάσει γι' αυτήν. Την ποίηση που όχι απλώς "αποδεχόταν" την ήττα της Αριστεράς, μετά την μεγάλη δεκαετία 1940-1950, αλλά και δημιουργούσε και μια "αισθητική της ήττας". Ή "ήττα είναι ωραία". Σε αυτό το ρεύμα αντιστοιχούσε πολιτικά και η κίνηση των λεγόμενων "Ιταλών" στα πλαίσια της τότε ΕΔΑ με κύριο εκπρόσωπο τον Κύρκο -να ακολουθήσουμε τον δρόμο του ευρωκομουνισμού- και της ηγεσίας των Λαμπράκηδων με τον Μίκη Θεοδωράκη. Από τους γνωστότερους εκπροσώπους του ρεύματος και ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος και σήμερα προβεβλημένος διανοούμενος του εκσυγχρονιστικού στρατοπέδου και ένας από τους διανοούμενους που ανησυχεί για την επέκταση του... "υπερπατριωτισμού". Ωστόσο, υπήρχαν και "ποιητές της ήττας " που στην πραγματικότητα δεν ηττήθηκαν ποτέ.

Καθώς και άλλοι από το ίδιο στρατόπεδο, της Αριστεράς, που απέρριπταν την "αισθητική της ήττας". Και όχι μόνον ο πρόσφατα χαμένος Μιχάλης Κατσαρός με το "Κατά Σαδδουκαίων" αλλά και ένας άλλος σημαντικός ποιητής της μεταπολεμικής γενιάς, ο Θεσσαλονικιός Κλείτος Κύρου.

Έγραφε, ήδη το 1960, στις "Κραυγές της Νύχτας":

"Δεν καταυγάζεται πια η μορφή σας περάσατε στη δεύτερη σειρά εφεδρείας βλέπετε τα πράγματα εκ του ασφαλούς αποκτήσατε ύφος υπεροπτικό... Ο ιστορικός σας ρόλος φοβάμαι πως τέλειωσε. Τώρα προχωρείτε ολοένα στον κατευνασμό, στους ετήσιους ισολογισμούς εντρυφείτε, συναλλάσσεσθε φανερά με ανακτορικούς".*

Ε, λοιπόν όχι ακόμα, όλοι οι Έλληνες δεν έχουν χωνέψει την ήττα τους από την Τουρκία στον εξοντωτικό ψυχρό και θερμό πόλεμο που διεξάγει εναντίον μας ήδη από το 1955, όλοι οι Έλληνες δεν έχουν προσχωρήσει στην "ποίηση της παράδοσης", και την "τέχνη των ραγιάδων":


"Άλλοι τώρα διασχίζουν Τα πεζοδρόμια με καινούργια συνθήματα Άλλες φάλαγγες συμπαγείς τραγουδούν Εμβατήρια η αυλαία υψώνεται πάλι."* * Κλείτος Κύρου, Εν όλω, Συγκομιδή 1943-1997, Άγρα, Αθήνα 1997, σελ. 130.

ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ όταν διαδηλώναμε το 1964 για το Βιετνάμ, τη διαδήλωση στην οποία αναφέρεται ο Σαββόπουλος στο τραγούδι του, ο Θεοδωράκης και ο Κύρκος, όλη η κομματική ηγεσία της τότε Αριστεράς, ήθελε να διαγράψει την ηγεσία της ΕΦΕΕ γιατί δημιουργούσε προβλήματα στην... κυβέρνηση. Όταν το 1966, στην Πορεία Ειρήνης, τολμήσαμε να φωνάξουμε το Εξτρεμιστικό σύνθημα' "Έξω οι Αμερικάνοι - Έξω από το ΝΑΤΟ", απειληθήκαμε με διαγραφή.

Όταν το 1967 μιλούσαμε για τη δικτατορία που έρχεται ήμασταν... "προβοκάτορες". Το 1968 όσοι Έλληνες βρισκόμαστε στο Παρίσι και συμμετείχαμε στο τότε κίνημα, δεν είχαμε απέναντι μας μόνο τους Γκωλικούς αλλά και αρκετούς από τους "Παρισινούς διανοουμένους" μας που κατήγγελλαν τον εξτρεμισμό -ενώ σήμερα εμφανίζονται περίπου ως "παιδιά του Μάη"- και ο Βασιλικός συνυπέγραφε, από τότε, κείμενο... "διανοουμένων" για στήριξη του... στρατηγού Ντε Γκωλ. Όταν το 1973 έγινε το Πολυτεχνείο, προβοκάτσια το ανέβαζαν, προβοκάτσια το κατέβαζαν και όχι μόνον οι "κακοί" κνίτες, αλλά και ο κύριος Κύρκος με την παρέα του. Μετά την μεταπολίτευση κατήγγελλαν υστερικά και την παραμικρή εργατική κινητοποίηση ως ενδεχόμενη ή βέβαιη "προβοκάτσια" με αποκορύφωμα το "Καραμανλής ή τανκς" του Θεοδωράκη και την δικαιολόγηση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο από τον Κύρκο, διότι "την προκάλεσε η Χούντα".

Κι εμείς; Τότε "αναρχικοί" και "προβοκάτορες". Σήμερα "εθνικιστές". Βλέπετε, το όπλο των "λεπτεπίλεπτων" διανοουμένων μας ήταν πάντα η συκοφαντία. Όμως μείναμε "όπως μας γέννησε η μάνα μας Ισπανία" κι αυτό δεν μπορούν να το ανεχθούν οι διαπλεκόμενοι. "θα είμαι εδώ να σου θυμίζω τις μέρες τις παλιές". Θα είμαστε εδώ για να τραγουδάμε μαζί με άλλους εκατό χιλιάδες στο Σύνταγμα, το "Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ".

[Άρδην 18] Μάρτιος - Απρίλιος 1999